Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2008

Προβληματισμοί περί δημοσιεύσεων

Αντιγόνη εδώ ουσιαστικά απαντώ στο σχόλιο σου για το άρθρο Publishing as Prostitution (που βρίσκεται αναρτημένο πιο κάτω για όσους δεν το έχουν ακόμα δει).
Ποιά είναι η κοινή λογική και πρακτική: όλοι (στο χώρο μας) έχουμε στο κεφάλι μας ταξινομήσεις και ιεραρχήσεις περιοδικών. Συνεπώς αυτή είναι μια "φυσική" διαδικασία. Το ερώτημα είναι αν θα μπορούσε να υπάρξει μια ΕΠΙΣΗΜΗ τέτοια ιεράρχηση. Δεν θα πάρω την Ελλάδα ως παράδειγμα και αποφεύγοντας και την αναφορά σε κράτη, θα πω ότι στις Θετικές Επιστήμες, το citation index είναι μια πρακτική δεκαετιών. Συνεπώς, αν κουβεντιάζαμε με ερευνητές του χώρου αυτού δεν θα μας καταλάβαιναν ή θα μας θεωρούσαν απαρχειωμένους.
Σε ό,τι αφορά τις Κοινωνικές Επιστήμες, στις μεν ΗΠΑ υπάρχει η αντίστοιχη ταξινόμηση, ενώ τέτοια "προσπάθεια" γίνεται και στην Ευρώπη, για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού αντίστοιχου.
Όλα λοιπόν είναι καλά γινομένα; Όχι!!! Οι εκδότες, συνήθως μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι (στο εξωτερικό) με διάφορα κόλπα, συνήθως αναρτήσεις στο διαδίκτυο, προσπαθούν να διογκώσουν τον αντίκτυπο των περιοδικών τους ("κτυπήματα" στην έκδοση ή σε περιλήψεις άρθρων), οι υπεύθυνοι των περιοδικών, κυρίως μέσω των αξιολογητών που χρησιμοποιούν, προωθούν συγκεκριμένα άρθρα (πχ. για να δημοσιεύσεις ένα άρθρο πρέπει να έχεις τη "σωστή" βιβλιογραφία ή να αποδεκτείς να τη βάλεις...) για να φουσκώσουν τον ερευνητικό αντίκτυπο του περιοδικού τους, κτλ. Γιαυτό κιόλας τα σοβαρά περιοδικά σου επιστούν την προσοχή ότι στη βιβλιογραφία σου πρέπει να έχεις μόνο τη βιβλιογραφία που χρησιμοποιείς στο κείμενό σου. Αλλά και πάλι...
Τέλος, πάντων, είναι κοινός τόπος ότι τα μέλη μιας ερευνητικής ομάδας αλληλο-αναφέρονται και δημιουργούν ένα "κλίμα" ή μια τάση. Συνεπώς μεγάλες και σταθερές ερευνητικές ομάδες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να "φαίνονται", άρα να θεωρούνται "καλές", συνεπώς "ποιοτικές" και έτσι να είναι ψιλά στο ranking.
Η δική μου εμπειρία λέει ότι σε γαλλικό περιοδικό ΔΕΝ περνούσε άρθρο, τη δεκαετία του '90, που είχε στο κείμενό του τη λέξη "ιδεολογία" (διότι, ο συγγραφέας θεωρούνταν μαρξιστής, άρα ξεπερασμένος!). Από εδώ λοιπόν μπορείς να καταλάβεις ότι η "ποιότητα" και το ranking μπορεί να σχετίζονται και με έλεγχο ιδεών και αξιών!
Βέβαια, έχει ενδιαφέρον ότι ενώ εμείς στις Κοινωνικές Επιστήμες το κάνουμε θέμα και φωνάζουμε (πρακτικά εμείς αντικαθιστούσαμε τη λέξη "ιδεολογία" με τη λέξη "φιλοσοφία" και το άρθρο πέρναγε τη λογοκρισία του...νεο-φιλελευθερισμού...), στις Θετικές Επιστήμες οι αντιδράσεις δεν είναι τόσο οξείες. Γιατί κι εκεί υπάρχει θέμα. Για παράδειγμα, επιστήμονες που δεν συμφωνούν με τη θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης, δεν μπορούν εύκολα να δημοσιεύσουν....
Η πολιτική χρήση του ranking: στη Γαλλία, στο πλαίσιο της αξιολόγησης ερευνητικών ομάδων και ερευνητών, με βάση το πρόπλασμα της ευρωπαϊκής λίστας (ERIH) του ESF (που οι Γάλλοι τη λένε ...γαλλική λίστα!), οι ερευνητές χωρίζονται σε "δημοσιεύοντες" και "μη δημοσιεύοντες". Οι δεύτεροι είναι αυτοί που ΔΕΝ δημοσιεύουν σε περιοδικά της λίστας!!!!
Για τις αντιδράσεις που έχουν προκύψει δες στην ιστοσελίδα μου δύο κείμενα http://www.elemedu.upatras.gr/?section=589&itemid691=749&secondary=963
(δυστυχώς για σένα γαλλικά, αλλά πάλεψέ το λίγο) του περιοδικού bulletin de phychologie ενός πολύ καλού και γνωστού περιοδικού που ταξινομήθηκε "C". Λοιπόν, πέραν των αμφισβητήσιμων κριτηρίων, το περιοδικό που "τα πήρα άγρια" εφάρμοσε τα κριτήριά τους (δες το άρθρο) και απέδειξε ότι η ταξινόμηση δεν έχει ακολουθήσει τα κριτήριά της!!!!!
Στην αντίστοιχη ελληνική λίστα, α) δεν υπάρχουν εκπαιδευτικά περιοδικά, β) φαίνεται ότι οι μόνοι που κινητοποιήθηκαν ήταν ψυχολόγοι και ιστορικοί, γιαυτί έβαλαν περιοδικά τους, και γ) τελείως κατά τύχη τα περιοδικά που έστειλε η Ελλάδα κινούνται στον άξονα "Θεολογία-Βυζάντιο-Μακεδονία-Θεσσαλονίκη"!!!
Παρεπιπτόντως η ταξινομητική λίστα προβλέπεται στην Ελλάδα από το Νόμο 1268/82!
Πρακτικό: το τεύχος της Σύγχρονης Εκπαίδευσης κυκλοφορεί από την Παρασκευή στην Αθήνα και από σήμερα στην επαρχία. Προφανώς δεν μπορώ να αναρτήσω τα άρθρα μου (είναι δύο και το δεύτερο σε ενδιαφέρει) γιατί θα μας πάνε μέσα... Οπότε, ψάξε να το βρεις!
Επιμύθιο: όλα αυτά βέβαια δεν πρέπει να σε τρομοκρατούν, είναι μέσα στο παιχνίδι (της ζωής, της κοινωνικής και επαγγελματικής δυναμικής). Ας όψεται η Εύα, το μύλο της και ο λιχούδος ο Αδάμ!!!!!

1 σχόλιο:

Aggelos είπε...

Έχω διαβάσει το άρθρο το οποίο βρήκα ενδιαφέρον όχι όμως και εξαιρετικό. Δεν ξέρω εάν φταίνε οι ημέρες και τα γεγονότα που με έχουν ελαφρώς αποσυντονίσει αλλά το άρθρο περιγράφει και αναλύει πετυχημένα μια στρεβλή κατάσταση αλλά από εκεί και πέρα δεν κατάλαβα (μπορεί να φταίω εγώ, η στιγμή ή και τα δύο) να έχει κάποια δομημένη άποψη για το μέλλον και για αλλαγές. Αυτό με την αλλαγή επιπέδου του ελέγχου μου φαίνεται λίγο... για να δικαιολογεί την ύπαρξη μιας "πρότασης".
Τέλος πάντων, το καλύτερο όμως από όλα στη συζήτηση ήταν η παρατήρηση για το λιχούδο τον Αδάμ (και την Εύα-βλέπε γυναίκα- που βρίσκεται πίσω από κάθε παρελθούσα-τωρινή-μελλοντική ταλαιπωρία)